وضعیت آبی و زیستی دریاچه ارومیه در سال 95 دو شنبه 9 اسفند 1395 طی پایش های انجام شده توسط کارشناسان مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در سه ایستگاه دریاچه ارومیه در ماه های مختلف سال 95 و اعلام ستاد احیای دریاچه ارومیه تراز آبی و زیستی دریاچه ارومیه به تثبیت رسیده است . رییس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور اعلام نمود ، دریاچه ارومیه که بزرگ ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب شور دنیا و بزرگ ترین آبگیر دایمی آسیای غربی است که با تراز اکولوژیک یک هزار و 274 متر و 10 سانتیمتر در شمال غرب فلات ایران قرار گرفته است ، آب دریاچه ارومیه بسیار شور و میزان نمک محلول در آن دو برابر اقیانوس هاست به این دلیل ، هیچ ماهی و نرم تنی بجز گونه هایی از سخت پوستان ( آرتمیا ) ، دیاتوم ها و فیتوپلانکتون ها در آن زندگی نمی کنند و آب آن هیچ وقت یخ نمی زند ، آب این دریاچه بسیار شور بوده و بیشتر رییس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور اعلام نمود ، دریاچه ارومیه که بزرگ ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب شور دنیا و بزرگ ترین آبگیر دایمی آسیای غربی است که با تراز اکولوژیک یک هزار و 274 متر و 10 سانتیمتر در شمال غرب فلات ایران قرار گرفته است ، آب دریاچه ارومیه بسیار شور و میزان نمک محلول در آن دو برابر اقیانوس هاست به این دلیل ، هیچ ماهی و نرم تنی بجز گونه هایی از سخت پوستان ( آرتمیا ) ، دیاتوم ها و فیتوپلانکتون ها در آن زندگی نمی کنند و آب آن هیچ وقت یخ نمی زند ، آب این دریاچه بسیار شور بوده و بیشتر از رودخانه‌های زرینه‌رود ، سیمینه‌رود ، تلخه رود ، گادر ، باراندوز ، شهرچای ، نازلو و زولا تغذیه می‌شود. مساحت متوسط دریاچه در حدود 5500 کیلومتر مربع بوده و عمق متوسط این دریاچه 4/5 متر و حداکثر عمق 13 متر در شمال دریاچه و حجم تقریبی آن 31 میلیارد متر مکعب می باشد. پارک ملی دریاچه ارومیه مسکن ۶۲ گونه باکتری و آرکئوباکتر ، ۴۲ گونه قارچهای میکروسکوپی ، ۲۰ گونه جلبک ، ۳۱۱ گونه گیاه ، ۵ گونه نرمتنان دو کفه‌ای ، ۲۲۶ گونه از پرندگان ، ۲۷ گونه خزنده و دوزیست و ۲۴ گونه از پستانداران می‌باشد . همچنین دست کم فسیل ۴۷ گونه یافته شده است ، این زیست‌ بوم بصورت بین‌المللی توسط یونسکو به عنوان منطقه تحت حفاظت به ثبت رسیده ‌است و سازمان محیط زیست ایران اکثر نقاط این دریاچه را به عنوان پارک ملی شناسایی نموده ‌است . دریاچه ارومیه برای منطقه آذربایجان به عنوان یک وزنه سنگین ، جمعیتی در حدود 6 میلیون نفر را در محدوده شعاع 80 کیلومتری دور خود جمع کرده است اما این وزنه ، با عدم مدیریت صحیح منابع آب در خطر نابودی قرار گرفته است . اسدپور ادامه داد : بررسی رسوب شناسی مغزه های دریاچه ی ارومیه که ٢٠٠٠٠٠ سال از تاریخ آن را در خود ثبت نموده اند نشان می دهد که سطح آب دریاچه نوسان‌های بسیاری را در گذشته شاهد بوده است . بطور کلی ، سطح آب دریاچه ی ارومیه در طی دوره های یخبندان نوسان بیشتری را نسبت به دوران های بین یخبندان داشته است . مثلا در دو دوره ی یخبندان پیشین که در ١٩٠٠٠٠ تا ١٣٠٠٠٠ سال پیش و ٧٥٠٠٠ تا ١٧٠٠٠ سال پیش رخ دادند ، در بیشتر طول زندگی دریاچه ، سطح آب آن پایین تر از میانگین سطح آن در دوران های بین یخبندان ( از جمله از ١١٠٠٠ سال پیش تا امروز ) بوده است . نتایج پژوهش ها نشان می دهد که در دوره ی بین یخبندان پیشین (١٣٠٠٠٠ تا ١١٥٠٠٠ سال پیش) و نیز دوره ی بین یخبندان امروزی موسوم به هولوسن که در حدود ١١٠٠٠ سال پیش آغاز شده است و تا به امروز ادامه دارد ، سطح آب دریاچه نوسانات اندکی داشته است . در واقع ، بر پایه ی داده های به دست آمده تا امروز ، به نظر نمی رسد که دریاچه ی ارومیه در دوره ی هولوسن دچار خشک شدگی کامل شده باشد . با وجود آن که ثابت شده است که در دوره ی هولوسن نیز نوسانات آب و هوایی قابل توجهی وجود داشته که برخی از آنها به صورت خشکسالی های چند دهه ای و یا سده ای بوده است ، به نظر می رسد که آب ورودی دریاچه آنقدر کم نبوده است که به خشک شدن کامل آن منجر شود و این پدیده ای است که در 20 سال گذشته رخ داده است . کاهش چشمگیر سطح آب دریاچه ارومیه ، به میزان 9 متر از سال 1375 ، در دریاچه‌های همجوار مانند دریاچه سوان در ارمنستان و دریاچه وان در ترکیه به هیچ وجه مشاهده نشده است . در اینجا لازم است تا به یک نکته کلیدی اشاره کنیم و آن اینکه تغییرات اقلیمی هرگز به‌ صورت انتخابی بر روی یک نقطه تأثیر نمی‌گذارند و عملکرد این تغییرات همواره در مقیاس گسترده‌ای قابل پیگیری است. خشک شدگی اخیر دریاچه ی ارومیه نشانه ای از این واقعیت تلخ است که انسان در محروم کردن این دریاچه از آب مورد نیاز برای بقایش ، گوی سبقت را از طبیعت ربوده است . بر طبق آخرین گزارش برنامه‌‌ی محیط‌ زیست سازمان ملل تعداد سد‌های فعال در حوضه‌ی آبریز دریاچه ارومیه بالغ بر 28 عدد می‌باشد و تعداد 16 عدد نیز مراحل ساخت را سپری می‌کنند و مطالعه برای احداث 19 سد دیگر نیز در جریان است . این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و امروزه در خطر خشک شدن کامل قراردارد . بررسی تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که دریاچه ۸۸ درصد مساحت خود را از دست داده است . دلایل بسیاری برای خشک شدن دریاچه ذکر شده است از جمله خشکسالی ، احداث بزرگراه بر روی دریاچه ، و استفاده بی‌رویه از منابع آب حوزه آبریز دریاچه . تحقیق جدیدی توسط چند تن از محققان در آمریکای شمالی نشان می‌دهد که خشک‌سالی تنها باعث کاهش ۵ درصدی بارش در حوزه آبریز دریاچه شده و عوامل انسانی شامل پروژه‌های جاه‌ طلبانه توسعه اقتصادی آبی به همراه ساخت بزرگراه ۱۵ کیلومتری بر روی دریاچه با دریچه کوچک ۱/۲ کیلومتری وضعیت دریاچه را به بحران کشانیده است . تا سال ۲۰۱۲ بیش از دویست سد بر روی رودخانه‌های حوزه آبریز دریاچه در مرحله آماده بهره‌ برداری ، یا پایان مراحل طراحی بودند. اسدپور بیان نمود : طی پایش و نمونه برداری و آزمایشات مختلف در شش نوبت در ماه های متفاوت سال جاری در سه ایستگاه گلمانخانه ، زنبیل و آق گنبد توسط کارشناسان این مرکز در شرایط مناسب آب و هوایی دریاچه ارومیه ، جمعیت آرتمیای بالغ به تعداد 03/0 عدد در لیتر و جمعیت چتری آرتمیا به تعداد 1 عدد در لیتر و جمعیت ناپلی آرتمیا به تعداد 13/0 عدد در لیتر و جمعیت سیست آرتمیا به تعداد 3933 عدد در لیتر و جمعیت جلبک دونالیلا بیش از 5 میلیون عدد در لیتر و جمعیت جلبک اسیلاتوریا 400 هزار عدد در لیتر و جمعیت جلبک نیتزشیا 500 هزار عدد در لیتر و جمعیت جلبک ناویکولا 27 هزار عدد در لیتر و جمعیت جلبک سیندرا اولنا 29 هزار عدد در لیتر رسیده است و تراز آبی دریاچه ارومیه با وجود کاهش بارندگی در سال جاری به دلیل رها سازی آب مناسب توسط سدهای مختلف در بیستم بهمن سال 95 در مقایسه با روز مشابه سال قبل ، 12 سانتیمتر افزایش یافته است . در زمان حاضر تراز آبی این دریاچه به یکهزار و 270 متر و 60 سانتیمتر رسیده است که این تراز در روز مشابه سال گذشته یک هزار و 270 متر و 48 سانتیمتر بوده که این تحقیقات نشان دهنده تثبیت تراز آبی و زیستی دریاچه ارومیه در سال جاری می باشد .

تعداد بازديد:484